In dit interview gaat InnovationQuarter in gesprek met Ben Vree (kwartiermaker regionale maritieme agenda) en Marjon Castelijns over de potentie van emissieloos varen op waterstof.
‘Het is de kracht van de samenwerking die onze maritieme industrie vooruit moet helpen’, stelt Ben Vree, kwartiermaker voor de Regionale Maritieme Agenda en voormalig topman van onder meer APM Terminals en Smit Internationale. In 2021 sprak hij ruim tachtig bestuurders over thema’s als samenwerking binnen de sector en duurzaam varen. Precies die thema’s kenmerken het consortium SH2IPDRIVE, waarin vijfentwintig partners samenwerken om de toepassing van waterstof in de maritieme sector te versnellen.
Het consortium beschikt over een totaal projectbudget van ruim € 33 mln. om de introductie van waterstof als alternatieve energiedrager aan te jagen: volledig koolstofvrij geproduceerd met groene elektriciteit. ‘Met SH2IPDRIVE leggen we de basis voor een sterke maritieme waterstofeconomie in Nederland’, zegt Marjon Castelijns, manager business development bij Future Proof Shipping, een van de vijfentwintig partners en penvoerder van het consortium. Het Rotterdamse bedrijf ontwikkelt ‘s werelds eerste binnenvaartschip op waterstof, dat eind dit jaar volledig emissieloos zal varen.
“VOOR LANGE AFSTANDEN IS WATERSTOF OP DIT MOMENT DE ENIGE MANIER OM VOLLEDIG EMISSIELOOS TE VAREN.”
Marjon Castelijns
De innovatiekracht
‘De maritieme industrie in Nederland is ontzettend versplinterd’, schetst Ben. ‘Daardoor ontbreekt ketenregie. SH2IPDRIVE neemt de coördinatie op zich en brengt partijen samen. Zulke intensieve samenwerking is uitermate belangrijk. Want om internationaal voorop te blijven lopen, moet het bedrijfsleven zelf de industriepolitiek tot stand zien te brengen.’ Het consortium onderscheidt zich ook in de samenstelling van de leden. ‘Alle ketenpartijen zijn betrokken’, vertelt Marjon. ‘Onderzoeks- en kennisinstellingen als TNO en TU Delft, kleine scheepvaartondernemers en grote spelers als Shell. Je hebt ze allemaal nodig om het verschil te maken.’
De maatschappelijke waarde
SH2IPDRIVE richt zich met name op de binnenvaart. ‘Het mooie aan de binnenvaart is dat je door drukbevolkte gebieden vaart, dwars door steden en het Duitse achterland’, licht Ben toe. ‘Als je daar de eerste stappen zet in schoon varen, levert dat de bevolking meteen veel op. Zo begin je klein, om het later uit te bouwen naar de zeevaart.’ De honorering van het consortium betekent ook een succes voor de Regio Deal Drechtsteden. ‘De subsidie is gericht op regio-overstijgende samenwerkingen’, benadrukt Ben. ‘Het gevaar is dat je Ajax-Feyenoord gaat spelen, terwijl de concurrentie buiten Nederland ligt. We moeten kijken naar de totale kracht van ons land.’ De voormalig topman is daarom blij met de flexibiliteit en draagkracht die het consortium toont. ‘Er is geen maritiem cluster in de wereld zo compleet en complex als het Nederlandse. Door krachten te bundelen kunnen we daar nog beter van profiteren.’
De rol van InnovationQuarter
Marjon ziet InnovationQuarter als een belangrijke speler in de transitie naar duurzaam varen. ‘Iedere transitie vereist samenwerking. InnovationQuarter brengt alle partijen bij elkaar en nam bij SH2IPDRIVE een neutrale rol op zich tussen veel verschillende belangen.’ Een andere kracht vindt Ben de regierol die InnovationQuarter inneemt als coördinator van samenwerkingsverband Maritime Delta. ‘Het meervoud van kennis is kennissen’, zegt hij altijd. ‘Daar speelt InnovationQuarter op in door meetings te organiseren en jonge startups verder te helpen. Die hebben vaak ontzettend goede ideeën, maar spreken niet altijd de marketingtaal. Zo helpt InnovationQuarter de volgende generatie op weg. En die heeft de industrie hard nodig.’
De toekomstplannen
De subsidie zet SH2IPDRIVE in voor onderzoek naar de toepassing van waterstof en waterstofdragers op verschillende scheepstypes. ‘Onze focus is niet waterstof zelf, maar emissieloos varen’, verduidelijkt Marjon. ‘Daarvoor is waterstof op dit moment de enige manier als je kijkt naar lange afstanden. Europa heeft nu bepaalde targets voor emissiereductie. Zo willen IKEA, Amazon en Unilever in 2040 hun producten volledig emissieloos verschepen. Dan zijn biobrandstoffen niet de oplossing. Er moet nog veel gebeuren. En dat kan, mits alle partijen inclusief de overheid meedoen.’ Ben sluit af: ‘We hebben onze voorsprong op het gebied van elektrisch varen al verloren aan Noorwegen. Laten we in hemelsnaam waterstof oppakken om in uit te blinken binnen Europa. SH2IPDRIVE is daarbij ontzettend belangrijk.’
Bron: InnovationQuarter
