Ontgassen van binnenvaarttankers in de openlucht heeft de gemoederen zeker de afgelopen twee jaar flink beziggehouden. Een kronkelig beleidspad is daar debet aan. Volgens Ruud Cogels van EVRA gaat het nu de goede kant op en zijn er genoeg mobiele ontgasinstallaties.
Ruud Cogels is voorzitter van de European Vapour Recovery Association (EVRA), een branchevereniging van Nederlandse en Belgische bedrijven die zich bezighouden met legaal ontgassen. ,,Ontgassen is geen rocket science, maar wel een uitdaging voor de overheid om te beoordelen of de diverse aanbieders op een milieuverantwoorde manier ontgassingen kunnen uitvoeren en waar en hoe dat dan moet gebeuren. Het uitwisselen van compatibele ladingresten in dampvorm is al jaren de standaard in de zeevaart bij overslag. Behandelen wordt gedaan met diverse technieken. Er is echter nog geen juist kader en daarin zit de uitdaging’’, aldus Cogels.
VERGUNNINGEN
Om die reden heeft minister Cora van Nieuwenhuizen in 2018 een ‘taskeforce ontgassen’ opgericht om landelijke invoering goed te laten verlopen. Deelnemers zijn overheden, verladers, havens, vervoerders, opslagbedrijven en dampverwerkers. Voor de invoering van het landelijk verbod is het van belang dat een infrastructuur wordt opgebouwd met innovatieve installaties, die in staat zijn de dampvormige ladingresten te verwerken of te hergebruiken. Met mobiele installaties worden nu proeven gedaan, maar buiten deze proefnemingen mogen de aanbieders nog steeds niet ontgassen, omdat de mobiele installaties nog niet vergund zijn.
EVRA
Bijna alle ontgassers zijn vertegenwoordigd binnen de EVRA, de European Vapour Recovery Association. Deze vereniging is opgericht in 2018 en ontstaan uit de SGVRE Sector Group Vapour Recovery Europe (2015), een initiatief van producenten en dienstverleners uit de EU. Inmiddels is de EVRA een aanspreekpunt voor ondernemers en de taskeforce over de ontgasproeven die plaatsvinden. Cogels: ,,Op dit moment zijn er drie locaties voor de proefnemingen: De Groene Kade in Amsterdam, de Seinekade in Rotterdam en de Zevenmanshaven in Vlaardingen. Inmiddels werken er al vijf bedrijven mee aan de proefnemingen. De resultaten worden geëvalueerd door de omgevingsdiensten en aan de minister worden voorgelegd.’’
DUIDELIJKHEID
Behalve de bekende ontgasinstallatie van ATM in Moerdijk heeft ook het bedrijf Mariflex van Cogels in Vlaardingen al jaren een ontgassingsinstallatie staan en beschikt daar over een steiger van 140 meter. ,,Behalve de ATM zijn er zeker vier bedrijven met kant en klare installaties’’, aldus Cogels. ,,De overheid vindt dat die eerst uitgebreid beproefd moeten worden, om te bewijzen dat alles goed werkt. Zo beginnen er binnenkort proeven met drie verschillende ontgassingsinstallaties aan de Westerschelde door EVRA-leden en werken andere EVRA-leden aan het verkrijgen van toestemming voor zulke proeven elders. Ik ben hier zelf al vijftien jaar mee bezig. Ik wil best certificeren om te bewijzen dat we aan de eisen voldoen, maar dan moeten die eisen wel duidelijk vastliggen. Dan kan ik zo nodig iets aanpassen. Tijdens een test heb ik zelfs 4 PPM uitstoot gehaald. Dat is ruim boven de 99 procent terugwinning”, zegt Cogels.,,Het is positief dat er nu proefnemingen zijn en de dampen niet als afval, maar als restlading worden bestempeld. Daardoor heeft de overheid ruimte om de zaken te regelen. Kleinigheidjes hou je altijd, want nu wil de belastingdienst wel accijns heffen over het condensaat dat wordt teruggewonnen.’’
HOE WERKT HET?
Ruud Cogels: ,,De oudst bekende techniek is de flare (fakkel), waarbij gevaarlijke restdampen gecontroleerd worden verbrand. Mooi gezicht ’s nachts die fakkels in de havens, maar niet bijster circulair en milieuvriendelijk uiteraard. Deze ‘fakkels’ zijn in de loop der jaren doorontwikkeld en mobiel gemaakt. Ook zijn er de RTO-installaties (Recuperatieve/Regeneratieve Thermische Oxidatie), die schoner zijn en installaties die gebruik maken van verbrandingsmotoren om de dampen te oxideren.’’ Uit de zeevaart (LPG/LNG schepen) kennen we de reliquifaction plants een techniek waarbij de boil off weer vloeibaar wordt gemaakt. ,,Dit zijn grote complexe en dure installaties, die niet eenvoudig kunnen worden toegepast voor de binnenvaart. Het reliquifaction proces biedt wel mogelijkheden en kan een circulair alternatief voor het oxideren zijn. We onderscheiden grofweg twee mobiele principes; een gebaseerd op het gebruik van vloeibare stikstof en een andere gebaseerd op elektrisch koelen. Technieken op basis van gaswassers en adsorptie en zijn er ook, en worden eveneens toegepast, maar niet tijdens de huidige proefnemingen, hoewel deze technieken wel degelijk hun nut bewezen hebben.’’
